Rajka Stevović iz Nikšića je pobijedila rak dojke. Ona je jedna od oko 300 žena u Crnoj Gori kod kojih se ova bolest dijagnostifikuje svake godine. Nažalost, bitku sa tom bolešću svake godine izgubi 80 žena.
Rajka nije imala nikakvih ranih simptoma. Otišla je s prijateljicom na preventivni pregled koji je organizovan u okviru kampanje za podizanje svijesti o ovoj bolesti u Nikšiću uz podršku Evropske unije. Kasnije se pokazalo da joj je ovaj pregled spasio život.
Rak dojke je najčešći oblik te bolesti kod žena u svijetu. Svake godine u Crnoj Gori otkrije se oko 300 novih slučajeva, a posljednjih godina, rak dojke odnese 80 života godišnje, iako je izlječiv u skoro 90 odsto slučajeva, ako se otkrije na vrijeme. Tu kampanje za podizanje svijesti o značaju preventivnih pregleda imaju ključnu ulogu.
Rajka Stevović iz Nikšića, koja je pobijedila ovu bolest, to potvrđuje. “Srećom, bolest je otkrivena u ranoj fazi i na vrijeme, i operacija koja je uslijedila je dovela do izlečenja. U mom slučaju, preventivni pregled mi je spasio život. Preventivni pregledi su nešto što svaka žena jednostavno mora da obavlja.”
Rajka možda ne bi ni otišla na pregled da nije čula za organizovane preglede u okviru kampanje o prevenciji i ranom otkrivanju raka dojke i grlića materice koju je finansirala EU. “Kao i svaka žena koja pređe 40 godina, i ja sam razmišljala da bi trebalo obaviti preventivni pregled dojke. Međutim, neki neobjašnjivi razlozi, poput različitih privatnih obaveza, nedostatka vremena i sl. su to uporno odlagali, sve do ovog projekta i akcije koju je pokrenuo FORS, u okviru koje smo prijateljica i ja dobile pozivnice za preventivni pregled dojke. Prijateljica me je nagovorila da iskoristimo tu mogućnost. Na pregledu mi je otkriven karcinom dojke, a nisam imala nikakve bolove, niti bilo koje duge simptome”, kaže Rajka.
Pregledi su organizovani u okviru projekta PARHS – Prevetivne akcije u sektoru reproduktivnog zdravlja, koji je EU finansirala sa skoro €200 hiljada tokom 2013. i 2014. godine. Svetlana Mijanović, ginekološkinja u Domu zdravlja Nikšić kaže da je projekat imao značajan uticaj na ciljne grupe i tu samu instituciju.
“Sve projektne aktivnosti su bile korisne i efektivne, ali ja bih naglasila aktivnost organizovanja zakazanih pregleda za žene, koja je rezultirala otkrivanjem nekoliko premalignih stadijuma bolesti kod više pacijentkinja koje su došle u Dom zdravlja kroz realizaciju upravo ove aktivnosti. Pacijentkinje su zatim podvrgnute operativnoj terapiji i potpuno izliječene. Po mom mišljenju ovakve kampanje zaista spasavaju živote”, kaže Mijanović.
Pored kampanje za podizanje svijesti, i organizovanih preventivnih pregleda u Nikšiću, Beranama i Pljevljima, kroz ovaj projekat EU unaprijedila je i kapacitete lokalnih zdrvstvenih ustanova.
“Za Dom zdravlja Nikšić je učešće u ovom projektu bilo veoma značajno. Nabavljena je vrijedna oprema, a ljekari i medicinski tehničari su pohađali korisne treninge i obuke vezane za prevenciju, dijagnozu i liječenje karcinoma grlića materice”, kaže direktor JZU Dom zdravlja Nikšić, Veselin Bulatović.
Još jedna komponenta projekta – prekogranična saradnja sa opštinama Raška i Novi Pazar, prema ocjeni Bulatovića, dovela je do unapređenja komunikacije sa kolegama iz Srbije, razmjene iskustava i najboljih praksi, što je od velikog značaja za njihov rad.
Razmjena informacija, a još više njihova diseminacija ženama u Crnoj Gori, koje, prema riječima doktora, i dalje znaju da idu kod doktora tek onda kad bolest uznapreduje, ostaje prioritet ne samo u Crnoj Gori. Već godinama se širom svijeta sprovode kampanje za borbu protiv raka dojke u oktobru, po kojima je ovaj mjesec poznat kao ružičasti, zbog boje vrpce koju nose podržavaoci i promoteri ove inicijative. Taj mjesec poslužio je odlično kampanji, ali, za preventivne preglede, ne mora se čekati do oktobra!
Sadržaj ovog članka je isključiva odgovornost EU Info Centra i ni na koji način ne odražava stavove Evropske unije.