„Podgorica je savremeni grad, koji u fokusu ima čovjeka i kvalitet života svih građana. Saobraćajni sistem je efikasan i siguran, dostupan i pristupačan svima, socijalno pravedan, usmjeren ka zaštiti životne sredine i aktivnim vidovima mobilnosti. Svi zajedno odlučno rade na poboljšanju nivoa kulture, zdravlja i zadovoljstva svakog stanovnika.“
Da li je ovo buduća stvarnost ili je još uvijek samo vizija koju dijelimo?
To je pitanje na koje su NVO Biciklo.me u saradnji sa Glavnim gradom i Evropskom kućom pokušali odgovoriti tokom radionice pod nazivom Održiva urbana mobilnost kojoj su prisustvovali odbornici lokalnog parlamenta kao i predstavnici gradske uprave.
Ova radionica održana je u okviru Evropske nedjelje mobilnosti, koja se obilježava u periodu od 16. do 22. septembra.
„Radionica je sprovedena u okviru projekta SUMP-UP. Naša uloga je da Glavnom gradu pomognemo da unaprijedi primjenu plana Održive urbane mobilnosti. SUMP-UP se sprovodi u okviru jednog šireg projekta koji se zove Smart Balkan i koji je finansiran od strane Ministarstva vanjskih poslova Kraljevine Norveške“ ─ istakao je Stefan Bulatović iz NVO Biciklo.me.
Šta je to Održiva urbana mobilnost?
To je plan koji je Glavni grad usvojio u februaru 2020. godine, njegova priprema je trajala godinu dana.
Održiva urbana mobilnost predstavlja novi princip u planiranju saobraćaja koji ima zadatak da zadovolji potrebe za kretanjem svih građana i obezbijedi dostupnost različitim djelatnostima na održiv način. Do sada su i saobraćaj i ulice i arhitektura gradova bili podređeni automobilima. Ovim planom mijenja se dosadašnji fokus i u središte se postavlja čovjek i održivi načini učestvovanja u saobraćaju (biciklo, trotinet, pješačenje…)
Zašto se uvodi ovaj novi pristup planiranju saobraćaja?
„Imamo ogroman broj automobila i veliki problem sa saobraćajnim gužvama, to je nešto što pogađa svakog građanina i utiče na njegov kvalitet života“ ─ dodaje Bulatović.
On je između ostalog kazao da je problem saobraćajne gužve jedan od najvećih problema sa kojim se danas suočava svaka urbana sredina. Vrijeme putovanja je povećano kao i zagađenost vazduha. Sve su to razlozi zbog kojih je bila potrebna izrada plana.
Plan Održive urbane mobilnosti Podgorice počiva na pet stubova:
- Sveobuhvatno planiranje održive urbane mobilnosti
- Racionalizacija upotrebe putničkih automobila
- Modernizacija i popularizacija javnog gradskog prevoza
- Povratak pješačenju kao najzdravijem načinu mobilnosti
„Izrada ovog plana bio je jedan proces koji je bio istinski participativan i mi kao NVO smo bili od početka uključeni. Takođe bili smo i dio radne grupe koja je na kraju i donijela taj plan“ ─ kazao je Blažo Crvenica iz NVO Biciklo.me.
Kako dodaje Crvenica značajno je istaći da gotovo nema grada u Evropi od 100 000 stanovnika koji nema plan Održive urbane mobilnosti.
„To je jednostavno novi način na koji razmišljamo o prostoru u samom gradu, promjena svijesti da taj prostor više nije podređen isključivo motornim vozilima već i svim ostalim učesnicima u saobraćaju. Na taj način unaprijediće se kvalitet života“ zaključio je Crvenica.
U okviru radionice razmijenjena su mišljenja i iskustva svih učesnika i prezentovane su dobre prakse evropskih gradova.
Ljubljana je započela zelenu transformaciju 2007 godine, a 2016. godine dobila je status Zelene prijestonice Evrope.
Nakon radionice Savjetnica za međunarodne projekte u Službi za međunarodnu saradnju glavnog grada Podgorice, Teodora Kusovac, predstavila je rezultate projekta TRIBUTE, finansiranog iz EU programa saradnje u Jadransko-jonskoj regiji ─ ADRION, u okviru kojeg je formirana mreža za traženje najboljih odgovora na izazove Održive urbane mobilnosti u Podgorici.