Evropska komisija pozdravlja posvećenost koju su danas na samitu u Sofiji izrazili lideri Zapadnog Balkana da dalje jačaju regionalnu saradnju, kao način napredovanja na svom evropskom putu. Pozitivan odgovor regiona na Ekonomski i investicioni plan, njegova posvećenost boljem povezivanju i odobravanje ključnih inicijativa kao što su uspostavljanje zajedničkog regionalnog tržišta, pokretanje Zelene agende za Zapadni Balkan i dalja podrška integraciji Roma, pomoći će ubrzanje postpandemijskog oporavka, podsticanjem održivog ekonomskog rasta.
Predsjednica Komisije, Ursula von der Lajen rekla je uoči samita: “Zapadni Balkan je apsolutni prioritet moje Komisije, od mog prvog dana. Budućnost regiona je u Evropskoj uniji. Ova godina bila je izazovna, ali mi čvrsto stojimo zajedno. Naš ekonomski i investicioni plan koji je nedavno usvojen ubrzaće ekonomski razvoj Zapadnog Balkana i podstaći njegovo približavanje Evropskoj uniji, podržati sprovođenje temeljnih reformi i približiti region jedinstvenom tržištu EU. Ovaj plan vam može pomoći da promijenite svakodnevne živote svojih ljudi i poslovanje u regionu za pet godina od sada.”
Visoki predstavnik/potpredsjednik Žozep Borel je dodao: „Drago mi je kada vidim da lideri Zapadnog Balkana prihvataju vitalnu ulogu regionalne saradnje. Važno je za pomirenje kao i za ekonomski oporavak. Ne smijemo zaboraviti da oporavak mora biti održiv i socijalno pravedan. Zbog toga su Ekonomski i investicioni plan i Zelena agenda za Zapadni Balkan usredsređeni na moderne i zelene investicije, usmjerene na čovjeka. To takođe znači da investicije moraju biti potkrepljene temeljnim reformama koje su potrebne na evropskom putu.“
Učestvujući na samitu, Oliver Varhelji, komesar za susjedstvo i proširenje, naglasio je: „Angažovanje sa našim zapadnobalkanskim partnerima ostaje ključni prioritet za EU, a evropska perspektiva ostaje pokretač promjena u regionu. Posvećenost čelnika regiona razvoju zajedničkog regionalnog tržišta i sprovođenju zelene i digitalne tranzicije presudna je za približavanje regiona EU. Zajedno sa investicijama u povezanost i ljudski kapital, ovo su ključni elementi Ekonomskog i investicionog plana za Zapadni Balkan koji je Evropska komisija usvojila u oktobru. Ovo će donijeti opipljive koristi ljudima na Zapadnom Balkanu i ojačati naše veze sa regionom.“
Inicijative podržane u Sofiji nadovezuju se na obaveze koje je region ranije preuzeo na samitu EU-Zapadni Balkan u Zagrebu u maju 2020. godine. Podržaće ih Ekonomski i investicioni plan za Zapadni Balkan koji je Evropska komisija usvojila 6. oktobra 2020. godine. Ovaj plan ima za cilj da mobiliše do 9 milijardi eura bespovratnih sredstava EU, kako bi ubrzao socijalno-ekonomski oporavak regiona od pandemije COVID-19 i ubrzao njegovo ekonomsko približavanje EU. Pored toga, predviđa se novi Garantni instrument za Zapadni Balkan, koji može prikupiti investicije do 20 milijardi eura.
Danas u Sofiji, na sastanku koji su zajedno ugostile Bugarska i Sjeverna Makedonija i kojem je prisustvovalo nekoliko država članica EU i institucija EU u kontekstu Berlinskog procesa, lideri Zapadnog Balkana pozdravili su Plan i obavezali se na sprovođenje reformi neophodnih za postizanje njegovih ambicioznih ciljeva. Lideri su na samitu takođe pozdravili novi paket povezivanja za 2020. godinu sa šest projekata u oblastima održivog transporta i čiste energije, koje je Komisija predstavila kao dio Okvira za investicije na Zapadnom Balkanu. Ovaj paket predstavlja prvi korak ka primjeni vodećih projekata Ekonomskog i investicionog plana, dok istovremeno predstavlja ispunjenje obećanja EU iz 2015. godine, u iznosu od milijardu eura za podršku povezivanju u regionu.